De Europese groepering van auteurs- en componistenverenigingen (GESAC) presenteert vandaag haar studie over muziekstreaming. Die analyseert waarom scheppende kunstenaars verhinderd worden in hun ontwikkeling binnen deze bloeiende economie en formuleert voorstellen voor een auteursvriendelijker en cultureel diverser ecosysteem. Sabam trekt daaruit conclusies voor de Belgische markt en formuleert aanbevelingen: een evenwichtigere verdeling van de inkomsten, aandacht voor diversiteit én meer zichtbaarheid voor lokaal muziektalent.
Inkomstenverdeling totaal uit balans
Opvallend resultaat is dat muziekauteurs niet correct vergoed worden. De belangrijkste oorzaak daarvan is een waardeverlies van hun creaties. Zo is de prijs van het basisabonnement voor Spotify van 9,99 euro per maand niet meer veranderd sinds haar intrede op de Belgische markt in 2011. Door formules zoals het Family-pack of Studentenabonnement is de gemiddelde prijs per gebruiker de voorbije jaren zelfs gedaald. Daardoor zijn de gemiddelde inkomsten voor auteurs en componisten ook alleen maar afgenomen.
Bovendien verloopt die inkomstenverdeling compleet onevenredig. Zo is 55% van de gegenereerde inkomsten voor de labels en artiesten, blijft 30% in kas van de streamingplatformen, en belandt slechts 15% bij de auteurs en uitgevers van de muziek.
GESAC-voorzitter Gernot Graninger (CEO van AKM en AustroMechana) merkt op: “We kunnen een economisch model dat - ondanks een exponentiële toename van de gebruikers én het aanbod - niet in staat is om scheppende kunstenaars correct te vergoeden niet langer accepteren. Daarom moeten we hun inkomstenaandeel verhogen en het structurele onevenwicht en de disfuncties van streamingplatformen aanpakken, zodat auteurs en componisten op een gunstige manier kunnen meeprofiteren van het succes van deze groeiende markt.”
Complexiteit van de Belgische markt
Naast deze pijnpunten kent de Belgische markt ook haar eigen belemmeringen. Zo is onze markt kleiner, maar ook complexer. De aanwezigheid van drie verschillende culturen in een klein gebied leidt tot een beperkte penetratiegraad. We tellen ook te veel gratis abonnees in vergelijking met andere landen. De economische impact daarvan is enorm, aangezien een gratis abonnement auteurs 10 keer minder inkomsten oplevert dan de betalende versie. En tot slot stellen we vast dat wij Belgen te weinig lokale muziek consumeren. Dat is een bepalende factor voor de streamingeconomie. Want hoe meer buitenlandse muziek we consumeren, hoe meer geld er doorstroomt naar auteurs in andere landen.
Steven De Keyser, CEO van Sabam licht toe: “De Belgische markt barst van lokaal muziektalent. En wij willen dat zij correct vergoed worden voor hun creativiteit. Dat vereist een gemeenschappelijk verantwoordelijkheidsgevoel waarbij alle spelers in dezelfde richting kijken.”
Daarom vraagt Sabam aan de overheid om meer te investeren in financierings- en promotiemogelijkheden van lokaal muziektalent. Volgens de auteursvereniging is er ook meer nood aan educatie. Zo beseft de consument nog te weinig dat wanneer hij gratis streamt dat een impact heeft op de vergoeding van de muziekmakers. En ze ziet een stimulerende rol voor telecomoperatoren, zoals KPN in Nederland, die het betalende abonnement van Spotify integreerde in haar mobiele aanbod.
“We hebben nood aan economische prikkels om de Belgische markt te bewegen en de penetratie te verhogen. Het initiatief van KPN is daarvan een mooi voorbeeld. De Nederlandse muziekstreamingmarkt is ondertussen bijna 3 keer zo groot als de onze. Ook moeten we lokale muziekconsumptie aanmoedigen en gebruikers bewust maken van het belang om te betalen voor de muziek die ze luisteren. Tot slot moeten we aan het fundamentele werk dat we bij Sabam verrichten een educatief luik koppelen, zowel op politiek vlak als op het niveau van onze onderhandelingen met de streamingplatformen.” besluit De Keyser.
Een markt in volle groei
Streaming is vandaag uitgegroeid tot de belangrijkste vorm van muziekconsumptie. Ze is goed voor 68% van de wereldwijde muziekbetrokkenheid, telt meer dan 524 miljoen abonnees en biedt meer dan 70 miljoen muziekwerken aan.
Véronique Desbrosses, directeur-generaal van GESAC, zegt daarover: “We moeten evolueren naar een meer evenwichtige en duurzame markt die de scheppende kunstenaars die deze bloeiende economie voeden niet uitsluit. De studie biedt Europese beleidsmakers een nuttig overzicht van de markt en een constructieve aanpak om een auteursvriendelijker en cultureel diverser ecosysteem voor muziekstreaming op te bouwen.”
De volledige studie, haar belangrijkste bevindingen en een lijst van Frequently Asked Questions zijn beschikbaar op de website van GESAC.