Theatertalent Marieke Dermul is in veel dingen een kei maar grenzen slopen staat met stip op één.
We zagen haar productie “European Citizen Popsong” voor het eerst op Theater Aan Zee in 2017. Maar sindsdien schopt deze popmuziektrip doorheen ons continent het ook festivalgewijs steeds verder.
De voorstelling, waarin ze op zoek gaat naar meer eenheid in Europa, bracht ze deze zomer op het Fringe Festival in Edinburgh, waar ze prompt genomineerd werd voor de Filipa Bragança Award (“best emerging female solo performance”). Dankzij een Sabambeurs “Jong Export - voor een veelbelovende theaterpremière in het buitenland”, kon ze onder meer de vertaling van “European Citizen Popsong” bewerkstelligen.
Marieke: Er waren ook extra middelen nodig voor aanpassingen aan het stuk om het in de U.K. te kunnen brengen, daar waar er een (harde?) Brexit aan de gang is. Het materiaal uit mijn voorstelling ligt daar veel gevoeliger dan in België en Nederland.
“Van de theoretische droom in de realiteit”
Marieke: Ik maak een popsong voor meer éénheid in Europa, en ook al is het dan theatraal activisme, …ik kon hun situatie erin niet negeren. Ik begon mij ineens ook af te vragen: Welk recht heb ik als jonge theatermaker om eventuele statements te maken op het U.K. grondgebied over zaken die zij daar meemaken om redenen die wij misschien niet eens snappen of weten?
Dat is iets wat ik daarvoor nog nooit gevoeld had bij dit project. Ik dacht dat de popsong voor heel Europa gemaakt werd, zonder eigenlijk echt te beseffen wat dat eigenlijk betekent in de praktijk. Het is zo makkelijk om groot theoretisch te denken/dromen, tot de realiteit onder je ogen valt.
Eigenlijk is er geen echte connectie tussen ons Europeanen. Dat merk je pas als je de grens oversteekt. Er is wel de wil om samen Europeaan te zijn, maar we worden toch gekenmerkt door vooral veel verschillen (historisch gezien en sociaal).
Deze dubieuze houding heb ik verder uitgewerkt en is mijn motor geworden voor het stuk die ik daar gespeeld heb. Ik ging nog meer met het publiek in interactie: Wat vinden jullie van wat ik maak? Geloven jullie nog in een ééngemaakt Europa van burgers? Hebben jullie de hoop al opgegeven? Wat zal zo’n Brexit teweegbrengen in de toekomst? Zullen we verder van elkaar wegdrijven? Economisch? Sociaal gezien?
Ik kwam tot de vaststelling dat veel mensen nog hoop hebben op een People’s vote, een nieuwe kans om opnieuw ‘voor Europa’ te stemmen, nu ze meer informatie hebben en weten waarvoor ze zullen stemmen, maar dat ze diep vanbinnen weten dat dat eigenlijk niet meer kan. Ze zeggen dus ergens hoop nog te hebben, maar het lijkt een ijl verlangen. Vooral het besef heerst, dat het te laat is…
Sommige U.K.-burgers geloven er nog in dat ze eerst volledig uit de E.U. weg moeten om vervolgens weer helemaal terug te kunnen komen, maar dat zijn er maar weinigen. De meesten houden het op een verloren wedstrijd met onoverzienbare gevolgen. Dat gevoel heerst er vooral.
Benieuwd naar het verdere parcours van de voorstelling? Surf naar www.europeancitizenpopsong.com
RED LECTURE THEATRE SUMMERHALL, EDINBURGH 2018
Op de foto: de Europe band, Mariekes medespelers in de voorstelling, die altijd worden samengesteld met mensen uit het publiek)
“Fringe, een avontuur op zich”
Marieke: Fringe festival was een waar avontuur. Het is met niks te vergelijken. Ik ben nu tien jaar bezig in het theater, en echt: Zoiets heb ik nog nooit meegemaakt. Je hebt de kans om 24 keer! na elkaar je voorstelling te spelen voor een uiterst internationaal publiek, van Schotse burgers tot internationale theaterfanaten en programmatoren.
Hierbovenop zit het vol met recensenten. En ook: Iedereen schrijft recensies. Van The Scotsman, tot en met de man-in-de-straat-theaterliefhebber. Dat kennen wij in België helemaal niet. Bij ons heb je op je première de standaardkranten en af en toe een blogger, maar voor de rest is alles bij ons zoveel kleinschaliger en een afgeschermdere wereld.
Minder mensen bepalen in België wat goed werk is, als dat eigenlijk nog kan in ons hedendaagse theaterlandschap waarin de grenzen vervagen van wat theater is. Kan een recensent of een krant bepalen of je werk al dan niet goed is? Daar ga je dus allemaal over nadenken op dat internationale festival. Wie bepaalt wat goed is? En ook: Wij kennen ons Belgisch theater, maar ons ‘Belgisch theater’ is in Edinburgh eigenlijk ‘quite special theatre’. Ze praten daar een beetje over ons werk als ‘the crazy Belgians’ met hun ‘art work’. Dat vind ik een groot compliment.
In de U.K. zijn ze echt nog klassieker theater-repertoire gewoon.
Ze zijn er echt in de war als je je met je theaterwerk begeeft tussen documentaire en fictie.
Wat is waar en wat moeten we dan geloven? Al wat je letterlijk benoemt, is waar voor hen. En alles wat je zegt wat niet waar is, meen je ook echt als speler. De grens daartussen kennen ze niet goed.
Voor mij begint theater net op die grens wat allemaal nét niet echt is of net niet helemaal onjuist Daar waar we het niet meer zo goed weten wat het is, of wat we niet meer letterlijk kunnen benoemen. Daar waar intuïtie de bovenhand neemt. En dromen toegelaten worden.
Op de foto een twitterbericht van een programmator uit het publiek. Marieke: In Edinburgh Frige twittert iedereen er ook op los wat ze van je voorstelling vonden. Dat is ook iets wat wij niet echt kennen.
Heb jij ook interesse in deze beurs of een andere uit ons uitgebreide gamma muziek, film, theater, literatuur of beeldende kunsten? Lees er alles over in onze nieuwe brochure Sabam supports you